Geregeld, bijzonder geregeld en ongeregeld vervoer > Algemene regelgeving > Tijdskrediet

Inleiding

Tijdskrediet biedt de werknemer de mogelijkheid om zijn arbeidsprestaties voor een bepaalde periode te verminderen of zelfs stop te zetten om een beter persoonlijk evenwicht tussen werk en privéleven te bereiken. Dat is het recht op tijdskrediet.

Onder bepaalde voorwaarden kan de werknemer in bepaalde gevallen in aanmerking komen voor een vervangingsinkomen betaald door de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). Het recht op uitkeringen is niet automatisch gekoppeld aan het verkrijgen van een tijdskrediet van de werkgever.

Hier wordt de meest recente wetgeving uiteengezet. Voor een toelichting op de vorige wetgeving die nog steeds van toepassing is, klik hier. 

Voor wie? 

Het toepassingsgebied van cao 103 is heel ruim. De meeste werkgevers en werknemers in de privésector vallen onder dit systeem.

Met betrekking tot de werkgever

In bedrijven met minder dan 10 werknemers op 30 juni van het jaar voorafgaand aan de aanvraag voor een tijdskrediet is echter de instemming van de werkgever vereist.

Met betrekking tot de werknemers

Alle werknemers met een arbeidsovereenkomst komen in aanmerking. De kenmerken van de arbeidsovereenkomst spelen daarbij geen rol: bepaalde of onbepaalde duur, duidelijk omschreven werk, vervangingsovereenkomst, arbeiders- of bediendecontract, enz. Alleen leerlingen zijn uitdrukkelijk uit het toepassingsgebied uitgesloten.

Voorwaarden

A. Recht op tijdskrediet

GEMOTIVEERD TIJDSKREDIET 

Er moet verplicht een sectorale of ondernemings-cao gesloten zijn die het mogelijk maakt een voltijds of halftijds tijdskrediet te bekomen voor de volgende motieven:

• zorgen voor zijn kind(eren) jonger dan 8 jaar;
• palliatieve zorgen verlenen;
• zorgen voor een zwaar ziek gezins- of familielid;
• een erkende opleiding volgen.

Dat betekent dat het recht op voltijds of halftijds tijdskrediet omwille van deze motieven niet bij alle werkgevers kan bekomen worden.

TIJDSKREDIET-LANDINGSBAAN 

Opmerking

Aangezien er een sectorale cao is gesloten, is de leeftijd waarop recht kan bestaan op een halftijdse of 1/5 vermindering in het kader van een landingsbaan voor oudere werknemers vanaf 1 januari 2018 verhoogd tot 55 jaar voor arbeiders (mannen en vrouwen) met een beroepsloopbaan van 35 jaar als werknemer.

De vermindering met 1/5 moet in principe worden toegepast onder de vorm van één volledige dag of twee halve dagen per week. Het paritair comité kan echter bij cao de regels bepalen voor het vaststellen van het recht op een arbeidstijdvermindering met 1/5. Er werd besloten dat de referentieperiode voor de organisatie van een landingsbaan met 1/5 wordt bepaald in kalendermaanden voor geregeld vervoer en in semesters voor bijzonder geregeld vervoer en ongeregeld vervoer. Dit is vooral van belang voor het ongeregeld vervoer, waarvan het seizoensgebonden karakter vereist dat tijdens drukke periodes elke dag van de week wordt gewerkt, zodat de vermindering in een rustigere periode wordt opgenomen.

Ten slotte kunnen werknemers die zich al in een eindeloopbaansysteem zonder uitkeringen bevinden omdat zij niet aan de leeftijdsvoorwaarden voldeden, vanaf 1 januari 2018 een nieuwe aanvraag indienen bij het RVA-kantoor behulp van het aanvraagformulier C61 tijdskrediet-landingsbaan. De RVA zal dan vanaf 1 januari 2018 uitkeringen betalen.

B. Recht op uitkering

GEMOTIVEERD TIJDSKREDIET

In het geval van een voltijds tijdskrediet betaalt de werkgever geen enkele vergoeding tijdens de periode van schorsing.

In geval van een halftijds of 1/5 tijdskrediet zal de werkgever de werknemer belonen op basis van de geleverde prestaties.

Om het verlies of de vermindering van uw inkomen te compenseren, kunt u bij de RVA een maandelijkse uitkering krijgen.

Deze uitkering wordt onder verschillende voorwaarden toegekend:

• -Anciënniteitsvoorwaarde (24 maanden)
• Tewerkstellingsvoorwaarde in geval van vermindering van prestaties
• Bewijs van het bestaan van het motief
• Geen activiteit en/of inkomen hebben dat niet mag worden gecumuleerd (in het bijzonder een zelfstandige activiteit of een aanvullende activiteit als helper van een zelfstandige in het geval van een halftijds of 1/5 tijdskrediet)
• Woonachtig zijn in België, een ander land van de Europese Economische Ruimte of Zwitserland
• De minimale duur van het tijdskrediet in kwestie naleven

TIJDSKREDIET-LANDINGSBAAN

Voorwaarden om uitkeringen te ontvangen:

• Voldoen aan de voorwaarden voor tijdskrediet
• Leeftijd om in aanmerking te komen voor uitkeringen: 60 jaar, maar met uitzonderingen, zodat u in aanmerking kunt komen voor uitkeringen van 55 tot 60 jaar. Voor meer informatie klik hier.
• Geen activiteit en/of inkomen hebben dat niet mag worden gecumuleerd (in het bijzonder een zelfstandige activiteit of een aanvullende activiteit als helper van een zelfstandige in het geval van een halftijds of 1/5 tijdskrediet).
• Woonachtig zijn in België, een ander land van de Europese Economische Ruimte of Zwitserland
• De minimale duur van het tijdskrediet in kwestie naleven

Kennisgeving aan de werkgever

Garanties

Bescherming tegen ontslag

• begin: dag van de overeenkomst of dag van het bericht
• einde: drie maanden na het einde van het tijdskrediet
• ontslag om dringende reden of om redenen die niets met het tijdskrediet te maken hebben is echter mogelijk
• sanctie bij overtreding: een vaste vergoeding gelijk aan het loon van zes maanden bovenop de ontslagvergoeding

Garantie voor de werknemer dat hij zijn functie weer kan opnemen.

Afschaffing van de vervangingsplicht

De verplichting om de werknemer die zijn loopbaan onderbreekt of zijn arbeidsprestaties vermindert te vervangen, is afgeschaft.

Organisatieregels

Tijdskrediet is een recht voor alle werknemers. Maar afhankelijk van het feit of het bedrijf 10 of minder werknemers telt, is tijdskrediet geen recht, maar een mogelijkheid die de instemming van de werkgever vereist.

Als het bedrijf meer dan 10 werknemers telt, is tijdskrediet een recht. Om de continuïteit van het werk te waarborgen, is echter een drempel van 5% van het totale aantal werknemers in het bedrijf of de afdeling ingevoerd. Het aantal werknemers dat in aanmerking moet worden genomen, is het aantal werknemers dat op 30 juni van het voorgaande jaar met een arbeidsovereenkomst in dienst was van het bedrijf. Op basis van een maandelijkse berekening van de drempel van 5% kan de werkgever al dan niet gunstig reageren op de vraag naar tijdskrediet.

In het geval van een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst kan deze drempel worden gewijzigd, afhankelijk van de behoeften van de onderneming.

Let op!

Conform het Generatiepact komen werknemers van 55 jaar of ouder die een 1/5 loopbaanvermindering (al dan niet landingsbaan) hebben gevraagd of genieten, niet in aanmerking voor de berekening van de drempel.

Als de drempel wordt overschreden, moeten voorkeur- en planningmechanismen worden uitgewerkt. Dit mechanisme wordt vastgesteld door de ondernemingsraad of in overleg met de vakbondsafvaardiging. Zo niet, dan is het volgende systeem van toepassing (in volgorde van prioriteit): een eerste prioriteit voor werknemers die palliatieve zorg of zorg verlenen aan gezins- of familieleden met een ernstige ziekte, een tweede prioriteit voor de werknemer(s) met een (eenouder)gezin, met een of meer kinderen jonger dan 12 jaar, een derde prioriteit voor werknemers ouder dan 50 jaar en een vierde prioriteit voor werknemers die een beroepsopleiding volgen.

Wettelijke verwijzingen:

• Cao 103, gewijzigd door cao103ter;
• Koninklijk besluit van 12/12/2001, gewijzigd door het Koninklijk besluit van 23/05/2017;
• Cao van 19 december 2019 betreffende de landingsbanen van het Paritair comité voor het Vervoer en de Logistiek.